رفرکتومتر

رفرکتومتر یا رفراکتومتر یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازه‌گیری ضریب شکست مواد مختلف مانند مایعات، جامدات و گازها استفاده می‌شود. این دستگاه به طور گسترده‌ای در آزمایشگاه‌ها، مراکز پزشکی، صنایع غذایی، داروسازی و سایر زمینه‌ها برای تشخیص و اندازه‌گیری غلظت مواد حل شده در محلول‌ها به کار می‌رود.

نحوه کار با رفرکتومتر

رفراکتومتر با تاباندن نور به یک نمونه و اندازه‌گیری زاویه شکست نور عمل می‌کند. این زاویه به غلظت مواد حل شده در محلول بستگی دارد. با استفاده از این داده‌ها، می‌توان غلظت مواد را تخمین زد. در عمل، نور از محیط رقیق‌تر به محیط غلیظ‌تر (مانند منشور دستگاه) منتقل می‌شود و میزان شکست نور برای هر محلول خاص است. انواع رفرکتومتر در بازار موجود هستند که شامل رفراکتومتر دستی و دیجیتال است. رفراکتومتر دستی برای اندازه‌گیری‌های سریع و ساده استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها سبک و قابل حمل هستند و بیشتر در آزمایشگاه‌های کوچک یا کاربردهای میدانی به کار می‌روند. رفراکتومتر دیجیتال از فناوری پیشرفته‌تری بهره می‌برند و نتایج را با دقت بالا ارائه می‌دهند. این نوع رفرکتومترها دارای نمایشگر دیجیتال بوده و بیشتر در آزمایشگاه‌های حرفه‌ای و صنایع بزرگ استفاده می‌شوند.

کاربردهای رفرکتومتر

رفرکتومترها در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صنایع غذایی از رفراکتومتر برای اندازه‌گیری غلظت قند در محلول‌ها (مانند شربت‌ها، آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های دیگر) استفاده می‌شود. این اندازه‌گیری به واحد بریکس انجام می‌شود که یکی از رایج‌ترین واحدها برای تعیین غلظت محلول‌های قندی است. در داروسازی، رفرکتومتر برای بررسی خلوص مواد اولیه و کنترل کیفیت داروها استفاده می‌شود. دقت بالای این ابزار تضمین می‌کند که داروها با استانداردهای مورد نیاز تولید شوند. دستگاه رفرکتومتر دیجیتال در آزمایشگاه‌های شیمی برای تعیین غلظت و شناسایی ترکیبات شیمیایی به کار می‌رود. این دستگاه نقش مهمی در تجزیه و تحلیل دقیق نمونه‌های شیمیایی دارد. در صنعت نفت و پتروشیمی، از رفرکتومتر برای تعیین خلوص و کیفیت مواد هیدروکربنی و روغن‌ها استفاده می‌شود. این ابزار به مهندسان کمک می‌کند تا کیفیت محصولات تولیدی را کنترل کنند. در کشاورزی، از رفراکتومتر برای تعیین میزان قند موجود در میوه‌ها و سبزیجات استفاده می‌شود. این اطلاعات به کشاورزان کمک می‌کند تا بهترین زمان برداشت محصول را تشخیص دهند.

انواع رفرکتومتر

این دستگاه ها دارای انواع مختلفی هستند که توانایی اندازه گیری آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. برای مثال این تجهیزات شامل رفرکتومتر قند، رفرکتومتر قهوه و … هستند. بیش تر این دستگاه ها در نوع قابل حمل هستند. این نوع رفراکتومترها قابل حمل و کوچک هستند و برای اندازه‌گیری سریع و آسان ضریب شکست به کار می‌روند. برای اندازه‌گیری، چند قطره از محلول روی منشور دستگاه ریخته شده و با نگاه کردن به قسمت چشمی، عدد مربوطه خوانده می‌شود.

قیمت رفرکتومتر

رفرکتومترها به انواع مختلفی مانند رفرکتومتر دستی آنالوگ، رفراکتومتر دستی دیجیتال، رفرکتومتر رومیزی و… تقسیم می‌شوند. هر یک از این انواع دارای قیمت متفاوتی است. به عنوان مثال، رفراکتومتر های رومیزی معمولاً گران‌تر از رفرکتومترهای دستی هستند. همچنین قیمت رفرکتومتر قهوه نیز با دیگر انواع آن متفاوت است. استفاده از قطعات با کیفیت و برندهای معروف در ساخت رفراکتومتر می‌تواند قیمت آن را افزایش دهد. همچنین رفراکتومتر های پرتابل (قابل حمل) معمولاً گران‌تر از مدل‌های ثابت هستند. دستگاه‌هایی با گستره اندازه‌گیری وسیع‌تر معمولاً قیمت بالاتری دارند. به عنوان مثال، رفراکتومتر هایی که قابلیت اندازه‌گیری در بازه وسیع‌تر ضریب شکست (RI) یا بریکس (Brix) را دارند. هرچه دقت دستگاه بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود. دقت برای کاربردهایی مثل آزمایشگاه‌های تخصصی یا صنایع حساس اهمیت زیادی دارد. داشتن لوازم جانبی مانند کیف حمل، محلول‌های کالیبراسیون، یا باتری‌های خاص می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد.